Projekt „Wola – nasza mała ojczyzna – budowanie tożsamości dzieci z dzielnicą” został opracowany z okazji 100-lecia stołeczności Woli przez 4 wolskie przedszkola: Przedszkole nr 124 – Renatę Stawczyk-Mizińską (Grupa Regionalna Warszawska PSAPCF), Przedszkole nr 47 „Mali Artyści” – Bożenne Wilczyńską (Grupa Regionalna Warszawska PSAPCF), Przedszkole nr 253 „Akademia Pana Kleksa” i Przedszkole nr 62 Annę Ławnik – Zawadzką (Grupa Regionalna Warszawska PSAPCF).
Był on realizowany w ramach Warszawskich Inicjatyw Edukacyjnych pod patronatem Urzędu Dzielnicy Wola m. st. Warszawy i czasopisma Przedszkolne ABC. Główny cel tego bardzo dużego przedsięwzięcia było zwiększenie poczucia identyfikacji dzieci z dzielnicą, w której mieszkają. Obszar działania związany był z kultywowaniem tradycji narodowych, lokalnych. Projekt zakładał poznawanie Dzielnicy Wola przez dzieci 5-cio letnie z 26 wolskich przedszkoli z wykorzystaniem technik Celestyna Freineta – fiszek, doświadczeń poszukujących, swobodnych tekstów czy swobodnej ekspresji artystycznej. W tym miejscu warto wspomnieć kilka słów o dzielnicy Wola, która jest jedną z dzielnic Warszawy podzielona na 8 rejonów: Koło, Ulrychów, Odolany, Powązki, Czyste, Nowolipki (de facto Muranów), Młynów oraz Mirów. Burmistrzem dzielnicy jest Krzysztof Strzałkowski.
Najdawniejsza wzmianka o Woli pochodzi z 1367 roku i związane były ze sporem o dziesięcinę pomiędzy biskupem poznańskim, a kościołem w Zegrzu nad Narwią. Ówczesne pola wolskie rozciągały się na zachód od ulicy Towarowej, a główne zabudowania skupiały się przy głównym trakcie obecnie ulica Wolska. Centrum wsi Wielka Wola stanowił drewniany kościół, zastąpiony po potopie szwedzkim murowanym obecnie kościół św. Wawrzyńca. W okolicach obecnej ul. Elekcyjnej gdzie kiedyś znajdowały się pola odbywały się kiedyś elekcje królów polskich. Wybrano tu 9 królów m. in.: Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy czy Jana III Sobieskiego. Największy rozwój gospodarczy dzielnicy nastąpił w XIX wieku kiedy ruszyła droga kolejowa łącząca Warszawę z Wiedniem. Tu były fabryki Norblinów, Ulrichów czy Machlejdów i wiele innych. Znacząco wzrosła liczba ludności. W okresie między wojennym powstało wiele nowych osiedli np. Koło czy osiedle przy ul. Obozowej im. S. Żeromskiego.
W czasie II Wojny Światowej Wola poniosła ogromne straty zarówno w ludności jak również zniszczone zostało wiele budynków. Na terenie Woli w czasie wojny powstało getto. Po wojnie dzielnica powoli podniosła się z gruzów i po wielu przemianach obecnie ma charakter ogólnomiejski. Zakłady przemysłowe zostały zamienione na piękne osiedla mieszkaniowe i budynki biurowo-usługowe. Na terenie dzielnicy znajduje się wiele budynków o charakterze kulturalno-historycznym m. in.: Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i wiele innych.
Przez pięć miesięcy 650 wolskich przedszkolaków poznawało swoją dzielnice. Odbiorcami projektu było około 5500 odbiorców ? dzieci, rodzice pracownicy oświaty i innych placówek kulturalno-oświatowych oraz wiele osób, którym projekt był bliski. Dzieci poznawały dzielnice w sposób aktywny poprzez wycieczki, wyjścia, udział w różnorodnych wydarzeniach kulturalnych poznawały swoją część dzielnicy, w której położone jest przedszkole. Całe przedsięwzięcie realizowane było ścisłe według określonego harmonogramu:
- 2016.02.01-2016.03.31 – spotkanie z ciekawymi ludźmi związanymi z Wolą.
- 2016.02.01-2016.03.31 – współpraca z bibliotekami publicznymi i muzeami.
- 2016.02.01-2016.05.31 – współpraca ze stroną Facebook „Jestem z Woli”
- 2016.03.01-2016.05.31 – wyjście dzieci w teren z fiszkami
- 2016.03.01-2016.05.31 – pisanie w plenerze swobodnych tekstów
- 2016.03.01-2016.05.31 – robienie zdjęć oraz nagrywanie krótkich filmów wybranych miejsc, zabytków
- 2016.03.01-2016.05.31 – spacer z przewodnikiem „Odkrywanie tajemnic Woli”
- 2016.04.01-2016.05.31 – szkicowanie ołówkiem w plenerze zabytków, miejsc
- 2016.05.01-2016.06.15 – wykonanie makiety przestrzennej „Wola oczami dziecka”
- 2016.05.01-2016.06.30 – przygotowanie przewodnika multimedialnego „Wola – nasza mała ojczyzna”
- 2016.06.01-2016.06.30 – wystawa na prac podczas obchodów stulecia Woli
- 2016.06.01-2016.06.30 – prezentacja makiet podczas obchodów stulecia Woli
- 2016.06.01-2016.06.30 – przygotowanie artykułu do czasopisma „Przedszkolne ABC”
Dzieci wspólnie z nauczycielami wyruszyły w teren z fiszkami. Uczestniczyły w spacerach z cyklu „Spacerkiem po Woli” z przewodnikiem panem Grzegorzem Górskim, gdzie dzieci zobaczyły najbliższe otoczenie przedszkola. Pisały w plenerze swobodne teksty. Przygotowały relacje fotograficzną i nagrywały krótkie filmy wybranych miejsc, zabytków i ciekawostek w najbliższym otoczeniu przedszkola. Szkicowały ołówkiem w plenerze z wykorzystaniem podkładek przygotowanych dla wszystkich dzieci biorących udział w projekcie. Na uwagę zasługuje fakt, że placówki biblioteczne jako partnerzy zaangażowały się w pomoc poznawania przez nasze dzieci dzielnicy Woli. Placówki przedszkolne i biblioteki od wielu lat się wspierają.
Uroczyste zakończenie projektu odbyło się 20 czerwca 2016 r. W uroczystości udział wzięli zaproszeni goście: Pani Grażyna Orzechowska-Mikulska – Zastępca Burmistrza Dzielnicy Wola, Pani Mariola Zielińska – Naczelnik Wydziału Oświaty i Wychowania dla Dzielnicy Wola, Pan Tomasz Ziewiec – Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 25, Pani Agnieszka Albrecht – Zastępca Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 25, dyrektorzy wolskich przedszkoli razem z dziećmi i nauczycielami oraz miłośnicy Woli od lat propagujący jej uroki: Pan Janusz Dziano i Pani Leokadia Białkowska oraz doradca metodyczny w zakresie wychowania przedszkolnego – Pani Małgorzata Posłuszna (Grupa Regionalna Warszawska PSAPCF).
Podsumowania projektu dokonała Pani Bożenna Wilczyńska – Dyrektor Przedszkola nr 47 „Mali Artyści”. Powstały piękne teksty, wiersze i piosenki o Woli – wybrane zaprezentowały dzieci podczas gali podsumowującej. Owacjom nie było końca. Piosenka „Nasza Wola da się lubić” stała się szlagierem uroczystości. Duża makieta – puzzle Dzielnicy Wola oraz liczne zdjęcia z którymi ukaże się „Multimedialny przewodnik po Woli?. Na pamiątkę realizacji projektu wszystkie dzieci otrzymały koszulki z logo Woli i nazwą „Wola – nasza mała ojczyzna – budowanie tożsamości z Dzielnicą Wola”.
Na zakończenie zaproszeni goście zwiedzili przygotowaną przez dzieci wystawę. Najtrudniejszym momentem przy realizacji projektu „Wola – nasza mała ojczyzna – budowanie tożsamości dzieci z dzielnicą? było przekonanie nauczycieli do możliwości realizacji projektu z wykorzystaniem m. in. technik freinetowskich, za co bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim dzieciom i nauczycielom za zaangażowanie oraz serce włożone w poznawanie naszej dzielnicy. Dzieci poznawały nie tylko historię i tożsamość naszej dzielnicy ale zwracały uwagę na zabytki, architekturę, ciekawe podwórka czy przyrodę. Największym zaskoczeniem było zaangażowanie się społeczności lokalnej ? dziadków i rodziców, ich chęć przekazywania dzieciom informacji o Woli.
Renata Stawczyk-Mizińska
Przedszkole nr 124 w Warszawie
